توریسم و گردشگری
معرفی بخش توریسم
استان کرمانشاه با بیش از ۴۰۰۰ اثر تاریخی شناساییشده، از جمله ۲۲۰۰ اثر ملی و یک اثر جهانی (بیستون)، و همچنین ۵۰ منطقه نمونه گردشگری و ۱۴ روستای هدف گردشگری، یکی از قطبهای مهم گردشگری غرب کشور است. زیرساختهای اقامتی استان طی سالهای اخیر بهبود یافته و تعداد مراکز اقامتی از ۴۶ واحد در سال ۱۳۹۵ به ۱۲۴ واحد در سال ۱۴۰۲ و ظرفیت تختها به حدود ۴۷۵۰ تخت افزایش یافته است.
جاذبههای متنوع طبیعی، فرهنگی، مذهبی و تاریخی مانند سرابها، کوههای زاگرس و آیینهای بومی، به رونق گردشگری کمک کردهاند. روند ورود گردشگران نیز پس از افت ناشی از کرونا، صعودی بوده و بازدیدکنندگان داخلی از ۱۱۱ هزار نفر در سال ۱۳۹۹ به ۵۶۵ هزار نفر در سال ۱۴۰۱ و گردشگران خارجی از ۲ هزار نفر به حدود ۲۹ هزار نفر افزایش یافتهاند.
در مجموع، با وجود برخی محدودیتها در تبلیغات و خدمات حملونقل، استان کرمانشاه دارای ظرفیت بالایی برای جذب سرمایهگذاری و توسعه پایدار گردشگری است.
ویژگیهای کلیدی بخش
- موقعیت استراتژیک جغرافیایی: دسترسی به مرز رسمی پرویزخان و بازار ۴۰ میلیونی عراق.
- زیرساختهای صنعتی و معدنی: ۳۴ شهرک و ناحیه صنعتی فعال و بیش از ۳۰۰ معدن دارای پروانه بهرهبرداری.
- تنوع مواد معدنی: ذخایر ارزشمند قیر طبیعی، سنگ مرمر، تراورتن، آهک و دولومیت.
- پتانسیل بالای صادراتی: نزدیکی به بازارهای مصرف منطقهای و کاهش هزینه حملونقل.
- زنجیرههای صنعتی متنوع: صنایع غذایی، شیمیایی، دارویی، فلزی و ساختمانی.
- نیروی انسانی متخصص: وجود دانشگاهها و مراکز علمی-تحقیقاتی برای تأمین نیروی کار ماهر.
- مزیت در صنایع پاییندستی: امکان توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری مواد اولیه معدنی و کشاورزی.
- حمایتهای قانونی و مشوقها: معافیتهای مالیاتی، تخفیفهای گمرکی و حمایت از صادرات.

مزیتها و پتانسیلها
استان کرمانشاه به دلیل غنای تاریخی و فرهنگی با بیش از ۴۰۰۰ اثر شناسایی شده، از جمله ۲۲۰۰ اثر ملی و آثار جهانی بیستون و طاقبستان، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران داخلی و بینالمللی دارد. آثار شاخص دیگر شامل معبد آناهیتا، کاروانسرای شاهعباسی، قلعه یزدگرد و گوردخمهها است که فرصتهای ایجاد تورهای تخصصی، هتلهای تاریخی، مراکز بازدید و رستورانهای فرهنگی را فراهم میکند.
استان دارای ۵۰ منطقه نمونه گردشگری مصوب و ۱۴ روستای هدف گردشگری است و با بیش از ۱۳۱ مرکز اقامتی رسمی و ظرفیت بیش از ۳۲۵۰ تخت، همراه با افزایش واحدهای اقامتی از ۴۶ در سال ۱۳۹۵ به ۱۲۴ در ۱۴۰۲ و ارتقای تختها به ۴۷۵۷، زیرساختهای مناسبی برای پذیرش گردشگران فراهم شده است. این ظرفیتها فرصت مناسبی برای سرمایهگذاری در هتلها، اقامتگاههای بومگردی و مجتمعهای تفریحی ایجاد میکنند.
در حوزه گردشگری طبیعی، کرمانشاه با ۶۰ سراب بزرگ، آبشار ریجاب، کوههای بازیدراز و رودخانه ریجاب ظرفیت بالایی برای توسعه اکوتوریسم، بومگردی، پارکهای تفریحی و کمپینگ دارد.
صنایع دستی استان نیز با بیش از ۶۰ رشته فعال و تولید فرش دستباف با ثبت جهانی و صادرات به کشورهای آلمان، ایتالیا، آمریکا و یونان، علاوه بر نقش فرهنگی، یک مزیت اقتصادی و رقابتی محسوب میشود و فرصتهایی برای ایجاد کارگاههای آموزشی، فروشگاهها و مراکز صادرات صنایع دستی فراهم میآورد.
در مجموع، ترکیب جاذبههای تاریخی، فرهنگی، طبیعی، صنایع دستی و ظرفیتهای گردشگری سلامت همراه با زیرساختهای اقامتی و تسهیلات سرمایهگذاری، استان کرمانشاه را به مقصدی با پتانسیل بالای سرمایهگذاری و توسعه پایدار گردشگری تبدیل کرده است.
لذا مزیتهای کلیدی بخش گردشگری استان کرمانشاه عبارتاند از:
- بیش از ۴۰۰۰ اثر تاریخی و ۲۲۰۰ اثر ملی شامل آثار جهانی بیستون و طاقبستان.
- ۵۰ منطقه نمونه گردشگری و ۱۴ روستای هدف گردشگری با تنوع فرهنگی و طبیعی.
- زیرساختهای اقامتی توسعه یافته با ۱۲۴ واحد و ۴۷۵۷ تخت فعال.
- جاذبههای طبیعی متنوع شامل ۶۰ سراب، آبشارها، رودخانهها و کوههای زاگرس.
- صنایع دستی غنی با بیش از ۶۰ رشته و صادرات فرش دستباف جهانی.
- گردشگری سلامت با ۲۵ مجموعه بیمارستانی و موقعیت مرزی با عراق.
- فرصتهای سرمایهگذاری حمایتی شامل معافیتهای مالیاتی، زیرساختهای رایگان و تسهیلات بلندمدت.
- تنوع گردشگری فرهنگی، تاریخی، طبیعی و مذهبی که امکان ایجاد تورها، هتلها و مراکز تفریحی را فراهم میکند.

مشوقها و معافیتهای بخش
استان کرمانشاه با توجه به ظرفیتهای بالای گردشگری و صنایع دستی، از مشوقها و تسهیلات ویژهای بهرهمند است که میتواند سرمایهگذاری در این حوزهها را تسهیل کند. مهمترین این مشوقها و معافیتها عبارتند از:
خلاصه مشوقها و معافیتهای بخش گردشگری و صنایع دستی کرمانشاه در جملات کوتاه:
- حداقل ۱۰٪ فایننس کل کشور به گردشگری و صنایع دستی اختصاص مییابد.
- ۵۰٪ معافیت مالیاتی برای تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی به مدت ۶ سال.
- معافیت مالیاتی ۱۰ ساله برای هتلها و بیمارستانها در مناطق کمتر توسعهیافته و ۵ ساله برای سایر مناطق.
- معافیت مالیاتی برای کارگاههای فرش دستباف و صنایع دستی.
- پوشش بیمه اجتماعی فعالان صنایع دستی و معافیت بیمه کارگاههای کوچک تا ۵ نفر.
- استانداران میتوانند طرحهای گردشگری استانی را تصویب کنند.
- هتلها میتوانند نرخ خدمات خود را آزادانه تعیین کنند.
- ارائه مکان رایگان در نمایشگاهها و تسهیلات بانکی با نرخ کمتر از مصوب.
- اراضی برای هتلها و تأسیسات گردشگری با اجاره به شرط تملیک و تغییر کاربری آسان در اختیار سرمایهگذاران قرار میگیرد.

بستههای سرمایهگذاری (بینام) استان کرمانشاه
لیست بستههای بینام سرمایهگذاری گردشگری استان کرمانشاه با مشخصات هر بسته ارائه شده است:
- کریدور گردشگری تاقبستان–بیستون | محل: کرمانشاه | ظرفیت اشتغال: ۱۷۰ نفر | مزایا: بهرهگیری از ظرفیت جهانی یونسکو، جذب گردشگر خارجی
- مجتمع گردشگری سد سلیمانشاه | محل: سد سلیمانشاه | ظرفیت اشتغال: ۸ تا ۱۴۴ نفر | مزایا: گردشگری آبی و طبیعتگردی
- مجتمع گردشگری سد شیان | محل: سد شیان | ظرفیت اشتغال: ۸ تا ۱۴۴ نفر | مزایا: گردشگری آبی و طبیعتگردی
- مجتمع گردشگری سد دایک | محل: سد دایک | ظرفیت اشتغال: ۸ تا ۱۴۴ نفر | مزایا: گردشگری آبی و طبیعتگردی
- مرکز گردشگری مذهبی و سلامت | محل: قصرشیرین | ظرفیت اشتغال: ۲۴۰ نفر | مزایا: گردشگری مذهبی و درمانی
- مجتمع گردشگری و اقامتی بیستون | محل: بیستون | ظرفیت اشتغال: ۵۷ نفر | مزایا: گردشگری تاریخی و خدمات اقامتی
