معرفی استان
استان کرمانشاه | چرا کرمانشاه؟
جایگاه جغرافیایی و اهمیت راهبردی
استان کرمانشاه با مساحت حدود ۲۵ هزار کیلومتر مربع، در غرب ایران و مجاورت کشور عراق واقع شده است. موقعیت استراتژیک آن در مسیر کریدور ترانزیتی شرق–غرب و شمال‌غرب–جنوب‌غرب، کرمانشاه را به نقطه‌ای حیاتی برای تجارت داخلی و خارجی تبدیل کرده است. همچنین، قرارگیری در مسیر زائران عتبات عالیات، رونق بخش‌های خدماتی و گردشگری را تضمین می‌کند. استان دارای ۱۴ شهرستان، بیش از ۳۴ شهر و ۲۶۰۰ آبادی است و شهر کرمانشاه به عنوان مرکز، نقش کلیدی در ارائه خدمات به استان‌های غربی و بازارهای عراق دارد.
ویژگی‌های کلیدی:
- مساحت: ۲۴,۹۹۷ کیلومتر مربع (۱.۵٪ مساحت کشور)
- مرز مشترک با عراق: ۳۷۱ کیلومتر (خسروی و پرویزخان)
- قرارگیری در مسیر کریدور ترانزیت شرق–غرب و شمال‌غرب–جنوب‌غرب
- دسترسی به بازار داخلی و کشورهای منطقه
- تنوع اقلیمی چهار فصل
آب و هوا و منابع طبیعی
با موقعیت کوهستانی و جلگه‌ای، کرمانشاه تنوع اقلیمی بالایی دارد و شامل مناطق گرمسیر و سردسیر است. میانگین ارتفاع استان از سطح دریا ۱۲۰۰ متر است و منابع آبی و خاک حاصلخیز، زمینه‌ای مناسب برای کشاورزی، دامپروری و تولید گیاهان دارویی فراهم می‌آورد. پوشش گیاهی و تنوع زیستی بالا، کرمانشاه را به قطب بالقوه اکوتوریسم تبدیل کرده است.
ویژگی‌های کلیدی:
- متوسط بارندگی سالانه: ۴۰۰–۵۰۰ میلی‌متر
- منابع آبی: ۱۰ سد فعال با ظرفیت ۱۳۲۳ میلیون مترمکعب
- ۲۰۸ گونه گیاه دارویی شناسایی‌شده
- ظرفیت کشاورزی چهار فصل و توسعه اکوتوریسم
جمعیت و نیروی انسانی
جمعیت استان حدود ۲ میلیون نفر است که بیش از ۷۰درصد آن در سنین فعالیت اقتصادی قرار دارند. این جمعیت جوان، زمینه‌ساز توسعه صنعتی، کشاورزی و خدماتی است و کرمانشاه را به هاب تجاری مهم غرب کشور تبدیل کرده است. وجود دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآفرین را تضمین می‌کند.
ویژگی‌های کلیدی:
- جمعیت: حدود ۲ میلیون نفر
- سهم جمعیت فعال: ۷۰٪
- مرکزیت جمعیتی منطقه با شعاع ۱۸ میلیون نفر
- نرخ شهرنشینی: حدود ۷۰٪
- دانشگاه‌ها و پارک علم و فناوری: ۶۴ شرکت دانش‌بنیان فعال
فرهنگ و پیشینه تاریخی
کرمانشاه یکی از کهن‌ترین مناطق ایران است و با سه اثر ثبت جهانی (بیستون، طاق‌بستان و پهنه اورامانات)، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ و فرهنگ کشور دارد. مردم استان عمدتاً کرد هستند و زبان‌های کردی کلهری، اورامی، سورانی و لکی و همچنین فارسی کرمانشاهی رایج است. پهنه اورامانات نیز میراث طبیعی و فرهنگی برجسته‌ای است که ظرفیت بالایی برای گردشگری دارد..
ویژگی‌های کلیدی:
- آثار ثبت جهانی: بیستون، طاق‌بستان، معبد آناهیتا
- بیش از ۴۰۰۰ اثر تاریخی شناسایی‌شده (۲۲۰۰ اثر ملی)
- صنایع دستی: فرش، گلیم، جاجیم، گیوه، منبت
- تنوع زبانی و فرهنگی کردی و لکی
- پهنه اورامانات: میراث طبیعی و فرهنگی برجسته
شاخص‌های اقتصادی
اقتصاد کرمانشاه ترکیبی از بخش‌های خدمات، کشاورزی و صنعت است. بخش کشاورزی سهم بالاتری نسبت به میانگین کشوری دارد و صنایع تبدیلی و گردشگری نیز بخش مهمی از اقتصاد استان را تشکیل می‌دهند.
ویژگی‌های کلیدی:
- سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی : ۱۰.۸٪
- سهم خدمات در تولید ناخالص داخلی: بیش از ۶۳٪
- ظرفیت صنعتی با شهرک‌ها و نواحی ویژه اقتصادی
- صادرات عمده: محصولات معدنی، کشاورزی و صنایع تبدیلی
- مزیت نسبی: دسترسی آسان به بازار عراق و کشورهای همسایه
صنعت و معدن
کرمانشاه با بیش از ۲۰۰۰ طرح صنعتی فعال و نیمه‌تمام و ذخایر معدنی متنوع، یکی از قطب‌های صنعتی غرب کشور است. استان دارای بیش از ۷۰ درصد ذخایر قیر طبیعی، معادن سنگ تزئینی جهانی و ذخایر آهن، مس، منگنز و سیلیس است.
ویژگی‌های کلیدی:
- پروانه بهره‌برداری معدنی فعال: ۲۲۲ معدن با اشتغال ۲۲۸۹ نفر
- ۲۴ شهرک صنعتی مصوب (۲۱ فعال) با زیرساخت کامل آب، برق، گاز و تلفن
- بزرگ‌ترین شهرک صنعتی: زاگرس، مساحت ۱۱۰۰ هکتار با معافیت مالیاتی ۱۳ ساله
- پتانسیل صادرات محصولات صنعتی و معدنی به عراق و منطقه
کشاورزی و دامپروری
کرمانشاه به دلیل تنوع اقلیمی و منابع طبیعی، ظرفیت بالایی در کشاورزی چهار فصل، دامپروری و تولید گیاهان دارویی دارد. این بخش از اقتصاد استان سهم بالایی در اشتغال و توسعه روستایی دارد و زمینه سرمایه‌گذاری‌های کشاورزی و صنایع تبدیلی را فراهم می‌کند.
ویژگی‌های کلیدی:
- ظرفیت کشاورزی چهار فصل
- تولید گیاهان دارویی و محصولات زراعی متنوع
- دامداری و پرورش طیور و دام سبک و سنگین
- زمینه سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی و بسته‌بندی
گردشگری و میراث فرهنگی
کرمانشاه با آثار تاریخی ثبت جهانی و ملی، طبیعت بکر و صنایع دستی غنی، مقصدی مهم برای گردشگری فرهنگی، تاریخی و طبیعی است. پهنه اورامانات به عنوان میراث طبیعی و فرهنگی برجسته، بخش مهمی از ظرفیت گردشگری استان را تشکیل می‌دهد.
ویژگی‌های کلیدی:
- آثار ثبت جهانی: بیستون، طاق‌بستان، پهنه اورامانات
- بیش از ۴۰۰۰ اثر تاریخی شناسایی‌شده (۲۲۰۰ اثر ملی)
- مراکز اقامتی: ۱۳۱ مرکز با بیش از ۳۲۵۰ تخت
- مناطق نمونه گردشگری و روستاهای هدف: ۵۰ منطقه و ۱۴ روستا
- صنایع دستی: فرش، گلیم، جاجیم، گیوه، منبت و چاقوسازی
سلامت و توریسم درمانی
کرمانشاه یکی از قطب‌های درمانی غرب کشور است و با بیش از ۲۵ بیمارستان و ۳,۳۹۴ تخت فعال، خدمات درمانی تخصصی ارائه می‌دهد. موقعیت مرزی استان فرصت ویژه‌ای برای توریسم درمانی فراهم کرده است.
ویژگی‌های کلیدی:
- بیمارستان‌ها: ۲۵ مرکز دولتی و خصوصی
- ظرفیت تخت فعال: ۳,۳۹۴ تخت
- پزشکان متخصص و دندانپزشکان: بیش از ۱,۹۰۰ نفر
- فرصت سرمایه‌گذاری: شهرک سلامت، مراکز درمان ناباروری، سایت دارویی منطقه غرب
- مزیت رقابتی: نزدیکی به عراق و اقلیم کردستان، معافیت مالیاتی تا ۱۰ سال
زیرساخت و تجارت خارجی
کرمانشاه با شبکه حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و هوایی، زیرساخت انرژی کامل و شهرک‌های صنعتی مجهز، شرایط مناسبی برای سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی فراهم کرده است.
ویژگی‌های کلیدی:
- راه‌های آسفالته: ۲,۷۹۶ کیلومتر (۴۷۳ کیلومتر بزرگراه)
- فرودگاه بین‌المللی: بیش از ۱۲۰ پرواز هفتگی
- نیروگاه‌ها: ۵ نیروگاه بزرگ و ۳ نیروگاه کوچک با ظرفیت ۲,۲۳۱ مگاوات ساعت
- شبکه گاز و برق گسترده و مطمئن
- مرزهای فعال: خسروی و پرویزخان
- منطقه آزاد قصرشیرین: مساحت ۷,۲۲۳ هکتار
- منطقه ویژه اقتصادی زاگرس: مساحت ۸۵۰ هکتار، اتصال به شبکه ریلی آینده
تجارت خارجی و مناطق ویژه اقتصادی
کرمانشاه به دلیل مرز طولانی با عراق و وجود مناطق ویژه اقتصادی و آزاد تجاری، یکی از قطب‌های صادرات کالا و خدمات به غرب آسیا محسوب می‌شود. منطقه آزاد قصرشیرین و منطقه ویژه اقتصادی زاگرس، زیرساخت‌های کامل برای جذب سرمایه‌گذاری، صادرات و صنایع تبدیلی فراهم کرده‌اند.
ویژگی‌های کلیدی:
• مرزهای فعال: خسروی، پرویزخان
• صادرات استان: محصولات معدنی، کشاورزی، صنایع تبدیلی
• منطقه آزاد قصرشیرین: مساحت ۷,۲۲۳ هکتار، امکانات حمل‌ونقل و انرژی کامل
• منطقه ویژه اقتصادی زاگرس: مساحت ۸۵۰ هکتار، اتصال به شبکه ریلی آینده
• مزیت‌ها: معافیت مالیاتی، تسهیلات بانکی، زمین آماده برای سرمایه‌گذاری
