انرژی و آب

معرفی بخش انرژی و آب

استان کرمانشاه با برخورداری از موقعیت جغرافیایی ممتاز، منابع انرژی و آب قابل‌توجه و زیرساخت‌های گسترده، نقش مهمی در نظام تامین انرژی و آب کشور دارد. این استان دارای پنج نیروگاه بزرگ و سه نیروگاه کوچک با ظرفیت عملی بیش از ۲٬۲۳۱ مگاوات ساعت برق است، که علاوه بر تأمین نیاز داخلی، سهمی در صادرات برق به کشورهای همسایه دارد. شبکه برق استان در مناطق شهری با ضریب پوشش کامل و در مناطق روستایی با بیش از ۹۷٪ خانوارهای متصل، نشان‌دهنده دسترسی پایدار به برق است. در زمینه گاز و آب نیز، وجود شبکه خطوط گاز، سدهای متعدد و ظرفیت ذخیره آب قابل توجه، زیرساخت مطلوبی را برای توسعه صنایع، تولید برق، کشاورزی و سایر بخش‌ها فراهم کرده است.

ویژگی‌های کلیدی بخش

  • موقعیت استراتژیک جغرافیایی: دسترسی به مرز رسمی پرویزخان و بازار ۴۰ میلیونی عراق.
  • زیرساخت‌های صنعتی و معدنی: ۳۴ شهرک و ناحیه صنعتی فعال و بیش از ۳۰۰ معدن دارای پروانه بهره‌برداری.
  • تنوع مواد معدنی: ذخایر ارزشمند قیر طبیعی، سنگ مرمر، تراورتن، آهک و دولومیت.
  • پتانسیل بالای صادراتی: نزدیکی به بازارهای مصرف منطقه‌ای و کاهش هزینه حمل‌ونقل.
  • زنجیره‌های صنعتی متنوع: صنایع غذایی، شیمیایی، دارویی، فلزی و ساختمانی.
  • نیروی انسانی متخصص: وجود دانشگاه‌ها و مراکز علمی-تحقیقاتی برای تأمین نیروی کار ماهر.
  • مزیت در صنایع پایین‌دستی: امکان توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری مواد اولیه معدنی و کشاورزی.
  • حمایت‌های قانونی و مشوق‌ها: معافیت‌های مالیاتی، تخفیف‌های گمرکی و حمایت از صادرات.

 

۳- مزیت‌ها و پتانسیل‌ها

 وجود شبکه گسترده تولید و انتقال برق، زیرساخت مطمئن گازرسانی، منابع آبی پایدار، و پتانسیل بالای انرژی‌های تجدیدپذیر، همراه با مجموعه‌ای از مشوق‌های حمایتی و تسهیلات ویژه، استان کرمانشاه را به یکی از مقاصد جذاب سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی کشور تبدیل کرده است. این مزیت‌ها نه تنها مسیر توسعه صنعتی و اشتغال‌زایی را هموار می‌سازند، بلکه استان را در مسیر تبدیل‌شدن به قطب صادرات انرژی غرب کشور قرار می‌دهند.

  • موقعیت جغرافیایی و منابع؛ استان با داشتن تابش خورشید مناسب، اراضی مستعد برای نیروگاه‌های خورشیدی، و سرعت باد مناسب در برخی مناطق، فرصت مناسبی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد.
  • زیرساخت‌های موجود؛ شبکه برق گسترده، پوشش بالا، و تولید برق عملیاتی قابل توجه، ورود سرمایه‌گذاران را تسهیل می‌کند.
  • صرفه‌جویی در هزینه‌ها و امکان صادرات؛ تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر در استان می‌تواند هزینه‌های سوخت فسیلی را کاهش دهد و مزیت صادرات به بازارهای همسایه را ارتقا دهد.
  • منابع آبی پایدار؛ ظرفیت سدها و ذخیره آب استان، امکان تأمین آب برای صنایع بزرگ، کشت‌های گلخانه‌ای، نیروگاه‌های آبی و سایر پروژه‌ها را فراهم می‌کند.
  • بستر قانونی و سیاسی حمایتی؛ استان در مسیر توسعه انرژی تجدیدپذیر در اولویت قرار دارد و ساختگاه‌های متعددی شناسایی شده‌اند.

 

۴- مشوق‌ها و معافیت‌های بخش

به منظور حمایت از سرمایه‌گذاران و توسعه زیرساخت‌های انرژی در استان کرمانشاه، مجموعه‌ای از مشوق‌ها، معافیت‌ها و تسهیلات ویژه در سه حوزه اصلی شامل نیروگاه‌های مقیاس کوچک، نیروگاه‌های تجدیدپذیر و شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه انرژی در نظر گرفته شده است:

حوزه سرمایه‌گذاری

نوع مشوق / حمایت

جزئیات و شرایط

مدت / میزان

نهاد مسئول

نیروگاه‌های مقیاس کوچک

خرید تضمینی برق، تأمین سوخت و تسهیلات بانکی

عقد قرارداد خرید تضمینی برق از زمان بهره‌برداری، پرداخت هزینه گاز مصرفی نیروگاه توسط وزارت نیرو، امکان استفاده از تسهیلات ریالی و ارزی مشابه سایر طرح‌های صنعتی

خرید تضمینی ۵ ساله / تأمین سوخت ۹ تا ۱۲ ماهه / تسهیلات طبق ضوابط بانکی

وزارت نیرو، بانک‌ها

نیروگاه‌های تجدیدپذیر

خرید تضمینی بلندمدت، تعرفه تشویقی، معافیت گمرکی، واگذاری زمین و حمایت از تولید داخل

قرارداد خرید تضمینی ۲۰ ساله، نظام تعرفه‌ای جدید با نرخ‌های متنوع، معافیت یا تخفیف حقوق گمرکی، واگذاری زمین محل احداث نیروگاه، پرداخت تا ۳۰٪ مازاد نرخ پایه در صورت استفاده از تجهیزات ایرانی

خرید تضمینی ۲۰ ساله / تا سقف ۳۰٪ حمایت مالی

وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، گمرک

شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه انرژی

تأمین مالی پروژه‌ها، تضمین بازپرداخت تسهیلات و حمایت از توسعه فناوری

تأمین منابع مالی برای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی با بازپرداخت از محل سوخت صرفه‌جویی‌شده، تضمین بازپرداخت برای پروژه‌های اولویت‌دار، حمایت از آزمایشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در انرژی‌های پاک

مطابق قرارداد سه‌جانبه و اولویت طرح‌ها

وزارت نفت، معاونت علمی و فناوری، بانک‌ها، وزارت نیرو

 

۵- فرصت های سرمایه گذاری در بخش انرژی استان کرمانشاه

استان کرمانشاه با برخورداری از زیرساخت‌های گسترده برق، گاز و منابع آبی، بستر مطلوبی برای اجرای پروژه‌های متنوع در حوزه انرژی و آب دارد. بر اساس برنامه‌های توسعه‌ای، مجموعه‌ای از طرح‌های اولویت‌دار برای جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه شناسایی شده است که شامل تولید برق از منابع تجدیدپذیر، نیروگاه‌های گازی کوچک، انرژی‌های آبی و زیستی است.

ردیف

عنوان پروژه

بخش

دستگاه متولی

1

احداث نیروگاه خورشیدی (۲۰۰ تا ۳۳۳ مگاوات)

انرژی تجدیدپذیر

شرکت برق منطقه‌ای غرب

2

احداث نیروگاه گازسوز (۲ تا ۶ مگاوات)

انرژی

شرکت برق منطقه‌ای غرب

3

نیروگاه برق‌آبی گاوشان

انرژی تجدیدپذیر

شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه

4

نیروگاه برق‌آبی جامیشان

انرژی آبی

شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه

5

احداث دو واحد نیروگاه برق‌آبی مسیر سد شرفشاه

انرژی آبی

شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه

6

تولید سوخت‌های زیستی از پسماندهای آلی

انرژی تجدیدپذیر

دانشگاه علوم پزشکی

و اداره‌کل محیط زیست استان

 

۶- بسته های سرمایه گذاری بی نام

با توجه به زیرساخت‌های موجود، مشوق‌های دولتی و ظرفیت‌های بالفعل استان، بسته‌های زیر برای جذب سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی و آب پیشنهاد می‌شود:

بسته ۱ – توسعه نیروگاه‌های خورشیدی بزرگ‌مقیاس

  • ظرفیت: ۲۰۰ تا ۳۳۳ مگاوات
  • مکان: دشت‌های جنوبی و غربی استان (با تابش بالا)
  • مزایا: قرارداد خرید تضمینی ۲۰ ساله، واگذاری زمین، معافیت گمرکی و تعرفه تشویقی برای استفاده از تجهیزات ایرانی
  • نهاد مسئول: شرکت برق منطقه‌ای غرب

بسته ۲ – احداث نیروگاه‌های گازسوز مقیاس کوچک (۲ تا ۶ مگاوات)

  • هدف: تأمین برق پایدار برای شهرک‌های صنعتی و مناطق روستایی
  • مزایا: خرید تضمینی ۵ ساله برق، تضمین تأمین سوخت، تسهیلات بانکی با نرخ ترجیحی
  • نهاد مسئول: شرکت برق منطقه‌ای غرب و شهرک‌های صنعتی

بسته ۳ – سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های برق‌آبی (گاوشان، جامیشان، شرفشاه)

  • ظرفیت: در مجموع بیش از ۲۰ مگاوات
  • هدف: استفاده از ظرفیت سدهای موجود برای تولید برق آبی و پایداری انرژی مناطق اطراف
  • مزایا: تسهیلات بانکی بلندمدت، معافیت مالیاتی، مشارکت در طرح‌های آب و انرژی
  • نهاد مسئول: شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه

بسته ۴ – تولید سوخت‌های زیستی از پسماندهای آلی

  • هدف: تولید انرژی پاک و کاهش آلودگی زیست‌محیطی
  • مزایا: حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، دریافت مجوزهای سریع، امکان فروش محصول به صنایع پتروشیمی و حمل‌ونقل
  • نهاد مسئول: دانشگاه علوم پزشکی و اداره‌کل محیط زیست استان