صنعت و معدن
معرفی بخش صنعت و معدن
بخش صنعت و معدن کرمانشاه از ارکان اصلی اقتصاد استان است و در اشتغال، تولید و صادرات نقش مهمی دارد. موقعیت مرزی با عراق، ۳۴ شهرک صنعتی فعال و بیش از ۳۰۰ معدن غنی، این استان را به قطب سرمایه‌گذاری در صنایع معدنی و تبدیلی تبدیل کرده است. وجود زیرساخت‌های مناسب، نیروی کار ماهر و حمایت‌های دولتی نیز مزیت رقابتی کرمانشاه را دوچندان کرده است.
ویژگی‌های کلیدی
- موقعیت استراتژیک جغرافیایی: دسترسی به مرز رسمی پرویزخان و بازار ۴۰ میلیونی عراق.
- زیرساخت‌های صنعتی و معدنی: ۳۴ شهرک و ناحیه صنعتی فعال و بیش از ۳۰۰ معدن دارای پروانه بهره‌برداری.
- تنوع مواد معدنی: ذخایر ارزشمند قیر طبیعی، سنگ مرمر، تراورتن، آهک و دولومیت.
- پتانسیل بالای صادراتی: نزدیکی به بازارهای مصرف منطقه‌ای و کاهش هزینه حمل‌ونقل.
- زنجیره‌های صنعتی متنوع: صنایع غذایی، شیمیایی، دارویی، فلزی و ساختمانی.
- نیروی انسانی متخصص: وجود دانشگاه‌ها و مراکز علمی-تحقیقاتی برای تأمین نیروی کار ماهر.
- مزیت در صنایع پایین‌دستی: امکان توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری مواد اولیه معدنی و کشاورزی.
- حمایت‌های قانونی و مشوق‌ها: معافیت‌های مالیاتی، تخفیف‌های گمرکی و حمایت از صادرات.
مزیت‌ها و پتانسیل‌ها
بقخش صنعت و معدن استان کرمانشاه به دلیل ترکیب منحصر‌به‌فردی از منابع طبیعی، زیرساخت‌های صنعتی و موقعیت جغرافیایی ویژه، ظرفیت‌های کم‌نظیری برای توسعه و سرمایه‌گذاری دارد. وجود منابع معدنی با ارزش مانند قیر طبیعی، سنگ‌های تزئینی، آهک و دولومیت، زمینه‌ساز رشد صنایع استخراج و فرآوری شده است و می‌تواند سهم مهمی در افزایش صادرات غیرنفتی کشور داشته باشد. همچنین، کرمانشاه به دلیل مرز مشترک طولانی با عراق و نزدیکی به کشورهای منطقه، یکی از کانون‌های اصلی صادرات محصولات صنعتی و معدنی ایران محسوب می‌شود.
از دیگر مزیت‌های این بخش، حضور خوشه‌های صنعتی در زمینه صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی و فلزی است که به دلیل دسترسی به مواد اولیه داخلی و خارجی، امکان توسعه و رقابت در سطح ملی و بین‌المللی را دارند. وجود شهرک‌ها و نواحی صنعتی مجهز به امکانات زیربنایی همچون برق، آب، گاز و جاده، بستر مناسبی برای ورود سرمایه‌گذاران جدید فراهم کرده است.
کرمانشاه همچنین از نظر نیروی انسانی متخصص و کارآزموده جایگاه ویژه‌ای دارد. دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی و مراکز فنی‌وحرفه‌ای استان، سالانه نیروهای متخصص در رشته‌های مرتبط با صنعت و معدن تربیت می‌کنند. این امر باعث شده که استان نه‌تنها تأمین‌کننده نیروی کار ماهر برای واحدهای صنعتی باشد، بلکه ظرفیت ایجاد صنایع دانش‌بنیان و فناورانه را نیز داشته باشد.
یکی دیگر از پتانسیل‌های مهم، امکان توسعه صنایع پایین‌دستی و فرآوری مواد معدنی است که علاوه بر جلوگیری از خام‌فروشی، ارزش افزوده بالایی ایجاد می‌کند. همچنین با توجه به نیاز بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی، صنایع تبدیلی کشاورزی و معدنی می‌توانند به عنوان پیشران اصلی توسعه اقتصادی استان نقش‌آفرینی کنند.
مزیت‌ها و پتانسیل‌های کلیدی بخش و معدن استان
- منابع معدنی غنی: قیر طبیعی، سنگ‌های تزئینی (مرمر و تراورتن)، آهک و دولومیت.
- بازار صادراتی گسترده: دسترسی مستقیم به عراق، سوریه و سایر بازارهای منطقه.
- زیرساخت‌های توسعه‌یافته: ۳۴ شهرک و ناحیه صنعتی با امکانات زیربنایی مناسب.
- خوشه‌های صنعتی فعال: صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی، فلزی و ساختمانی.
- نیروی انسانی متخصص: فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و مراکز فنی‌حرفه‌ای در رشته‌های مرتبط.
- پتانسیل صنایع پایین‌دستی: جلوگیری از خام‌فروشی و افزایش ارزش افزوده.
- مزیت جغرافیایی: نزدیکی به بازار ۴۰ میلیونی عراق و کشورهای منطقه.
- پتانسیل صنایع دانش‌بنیان: زمینه توسعه فناوری‌های نوین و صنایع مبتنی بر دانش.
مشوق‌ها و معافیت‌های بخش
سرمایه‌گذاران در استان کرمانشاه می‌توانند از مجموعه‌ای از حمایت‌ها و معافیت‌های قانونی بهره‌مند شوند:
- معافیت مالیاتی ۱۰ تا ۱۳ ساله برای واحدهای مستقر در مناطق کمتر توسعه‌یافته
- معافیت کامل برای صادرات محصولات صنعتی و معدنی
- معافیت واردات ماشین‌آلات، تجهیزات و مواد اولیه تولیدی
- تسهیلات مالی و اعتباری با نرخ ترجیحی از طریق صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی
- واگذاری سریع زمین در شهرک‌های صنعتی با قیمت یارانه‌ای
- حمایت ویژه از پروژه‌های دارای رویکرد صادرات‌محور
- کاهش هزینه ها و رویه های بوروکراتیک اخذ مجوز از طریق استقرار در شهرک های صنعتی
بسته‌های سرمایه‌گذاری (بی‌نام) استان کرمانشاه
در استان کرمانشاه مجموعه‌ای متنوع از پروژه‌های صنعتی و معدنی با ظرفیت‌های اشتغال‌زایی متفاوت تعریف شده است که در قالب بسته‌های سرمایه‌گذاری بی‌نام عرضه می‌شوند. این پروژه‌ها عمدتاً به پیشنهاد سازمان صنعت، معدن و تجارت طراحی شده‌اند و در گستره‌ای از صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی، معدنی و فلزی قرار می‌گیرند. هر پروژه دارای مکان اجرا در سطح استان، ظرفیت اشتغال مشخص و پتانسیل اثرگذاری اقتصادی است.
- تولید انواع شکلات در استان کرمانشاه با ظرفیت اشتغال ۸ نفر، با هدف توسعه صنایع غذایی و صادرات.
- تولید پنل خورشیدی منو و پلی کریستالی با ظرفیت ۱۰ نفر اشتغال، به منظور توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر.
- واحد قالب‌سازی صنعتی با اشتغال‌زایی ۱۰ نفر برای صنایع وابسته.
- تولید موتور و گیربکس آسانسور با ظرفیت ۱۵ نفر اشتغال، جهت پاسخ به بازار داخلی و صادراتی.
- تولید دیسک و صفحه خودرو با ظرفیت اشتغال ۶۰ نفر، یکی از پروژه‌های بزرگ حوزه قطعات خودرو.
- کارخانه تولید کولر گازی با اشتغال ۲۵ نفر، با هدف تأمین نیاز بازار داخلی.
- تولید باتری خودرو با ظرفیت ۱۵ نفر اشتغال، پروژه‌ای در زنجیره تأمین خودروسازی.
- فرومنگنز با ظرفیت اشتغال ۷۰ نفر، پروژه‌ای معدنی با ارزش افزوده بالا.
- دارو و مکمل‌های گیاهی با ظرفیت ۱۰ نفر اشتغال، با تکیه بر گیاهان دارویی بومی منطقه.
- تولید انواع رشته‌های غذایی با ۸ نفر اشتغال.
- رنگ طبیعی خوراکی به شکل ژل با ظرفیت ۱۵ نفر اشتغال، نوآورانه در صنایع غذایی.
- واحد تولید ماکارونی ساده با اشتغال ۱۲ نفر.
- چمدان پلاستیکی با ظرفیت اشتغال ۱۳ نفر.
- ظروف پلاستیکی اندازه‌گیری و سرو دارو با اشتغال ۹ نفر.
- سیلیکوکربنات (کوگرانول) با ۱۵ نفر اشتغال.
- تولید انواع ریسمان پلاستیکی با ظرفیت ۱۰ نفر.
- کفپوش و دیوارپوش پلاستیکی با ظرفیت ۱۰ نفر اشتغال.
- جامبوبگ با اشتغال‌زایی ۱۵ نفر.
- حصیر پلاستیکی با ظرفیت ۱۵ نفر اشتغال.
- تله چسبی حشرات با ۱۰ نفر اشتغال.
- تولید پارا فرمالدهید با ظرفیت ۱۵ نفر اشتغال، پروژه‌ای شیمیایی با بازار صادراتی.
- اوره با پوشش گوگردی با ۲۰ نفر اشتغال، مرتبط با صنایع پتروشیمی و کشاورزی.
- انواع رنگ ساختمانی امولسیونی (با پایه آبی) با ظرفیت ۱۰ نفر.
- اسید فوماریک با ۱۲ نفر اشتغال.
- پرک بازیافتی از PE با ظرفیت ۱۲ نفر اشتغال، در حوزه بازیافت پلاستیک.
- تولید انواع چوب با ۱۰ نفر اشتغال.
- برش سنگ‌های تزئینی (اسلب) با ظرفیت ۳۵ نفر اشتغال، پروژه‌ای معدنی-صنعتی مهم.
- عایق رطوبتی از پشم شیشه با ۲۵ نفر اشتغال.
- پودر بیتومین (مدرن) با ظرفیت ۳۰ نفر اشتغال، مناسب صادرات.
- تولید نخ صددرصد پنبه‌ای رینگ با ۱۲ نفر اشتغال.
- کیسه پلیمری بافته شده زیست‌تخریب‌پذیر با ظرفیت ۷۰ نفر اشتغال، پروژه‌ای زیست‌محیطی و نوآورانه.
- تولید ادوات کشاورزی با ۱۰ نفر اشتغال.